15 Şubat: Amban'ın eki

Ambar keşiş falan değildir, ama Zen'e ilgi duymaktadır. Bir gün şunları söyler: "Mumon'un, kırk sekiz koanı bir araya getirip Geçitsiz Geçit adını verdiği kitap çıktı. Okudum. Mumon, bu kitabında, eski pirlerin sözlerine, edimlerine verip veriştirmekte. Aklınca muziplik yapıyor. Hani köşe başlarında yaşlı lokmacılar vardır, lokma satacağım diye gelip geçenleri yakalayıp ağızlarına tıkarlar lokmaları! Tıpkı onların gibi... Müşteriler, lokmaları yutsalar bir türlü, tükürüp çıkarsalar bir başka türlü... Azap verici bir durum! Yeterince tedirgin etmiş herkesi Mumon. O nedenle, bir de ben tıkayım bir şeyler onun ağzına diye düşündüm. Yenilir yutulur şeyler midir bunlar, bir görelim. Yutabiliyorsa, bir de sindirebiliyorsa, o zaman mesele yok. Ama, aksi takdirde, bunu da öbür kırk sekiziyle birlikte kızgın tavaya atıp önüne süreriz. 'Ye bakalım Mumon!' deriz, 'Herkesten önce kendin bir tat bakalım:

"Bir sutraya göre, Buda bir zamanlar şöyle demiş: 'Sus, sus! Konuşma! En ulu gerçeği düşünmek bile abestir!"

Amban'ın yormu: Bu sözümona öğreti de nereden çıkmış ki? Ne diye abes oluyormuş bunu düşünmek? Birisi kalksa da konuşup dursa bu konuyu, ne olur yani? Buda'dan âlâ çenebaz bulunur mu? Oysa bu sutrada tam tersini yapıyor. Onun yüzünden değil midir ki yüzyıllar sonra bile Çin'de Mumon gibileri çıkıp da bayat lokmaları milletin ağzına tıkıştırmaktalar? O halde ne yapmalı? Ben deyivereyim size.

Amban, ardından, avuçlarını kavuşturur ve şöyle der: "Sus, sus! Konuşma! En ulu gerçeği düşünmek bile abestir. İşte şimdi de parmağımla bu sutranın etrafına bir daire çiziyorum ve beş bin sutrayı daha ilave edip, Vimalakirti'nin geçitsiz geçitini falan da buraya koyuyorum!" Ateş ışıktır derlerse sana,

Aldırma geç.

Tanıştırılmaz birbirine iki hırsız:

Bilir onlar biribirini sorgu sualsiz.