İlk şiir: Bir Taş

Adam, karısına ırmak kenarından aldığı bir taşı verir. Ve kadın sorar:

-Ne bu?

-Taş mektubu.

-Taş mektubu mu?

-Çok eski çağlarda, insanlar yazıyı keşfetmeden önce, hislerini ifade eden taşları bulur ve başkalarına verirlermiş. Taşı alan kimse ağırlığına ve dokusuna bakıp veren kişinin hislerini anlarmış. Mesela taş pütürsüzse bu iyi bir şeyi, pütürlüyse de kötü bir şeyi ifade edermiş…

-Teşekkür ederim.

-Ne hissettin?

-Söyleyemem, sır.

Son Veda (Depatures, Okuribito, 2008) adlı filmdeki bu sahne, ister istemez, söylenen -yazılan değil- ilk şiirin bir taş olup olmadığını sorgulamanınıza neden oluyor. Taş burada son derece metaforik duruyor. Bana kalırsa yazılmadan yazılan ilk şiir, bir insanın bir başka insana, duygularını, hissettiklerini ifade etmek için verdiği bu taş olsa gerek...

Malumunuz, dil yazıya geçirilmeden önce sesler, sesler bir araya gelmeden önce de nesneler... dilin yerinin tutmuştur. Taşların böylesine, boşluğu dolduracak bir dolgu, bir anlam malzemesi olarak kullanılması garip olduğu kadar güzel de bir buluş.

Doğada binlerce yılda oluşturulan dinler, onları konuşan toplumlar yok oldukça ya da o toplumlar başka toplumların hakimiyetine girdikçe, kendi dillerini, seslerini, renklerini kaybetmişlerdir. Şiiri olmayan toplumların, bilim üretmeyen, estetik olarak zenginleşmeyen toplumlar, eğer tekrar o mütevazi taşa dönmek istemiyorlarsa... şiire sahip çıkmak zorundadır.

Dilden, dilde de şiirden büyük tek zenginlik, hürriyettir. Hürriyet ise düş kurmaktan, düşü dile getirmekten, düşünmekten ve iletişim kurabilmekten doğmaz mı?

İnsan doğasının sırları, dille belirlenmiştir. İşte şiir, şairin avucunuza bıraktığı o taştır. Şiir size ne olduğunu söylemez, sadece fısıldar. Ne anlattığını, hissettiğini sorarsanız, "Söylemem." der, "Sır."

Sırrı çözmek, hayatın anlamı kadar saftır. Hayat dediğin hayatta kalarak değil her gün farkındalıkla yaşanarak; şiir dediğin ise sadece okuyarak değil, şiirin hayatı, hayatın özü yaşanarak anlaşılır.

Dionysos Sayıklamaları, Poetika

Ersan Erçelik