Şiiri okumak

Şiir okumak kadar, şiiri yüksek sesle okumak da önemlidir. Şair, yazdığı şiirin ses uyumuna, uyaklarına, kulağa nasıl geldiğine, sözcüklerin tınlamasına, şiirin akışına hâkim olmak için şiirini okuyor mu? Kuşağına rahatsız gelen harf, sözcük tınlamalarını fark ediyor mu? Yoksa, hiç okumadan, "şiir bir seslendirme eylemi değildir, okuma eylemidir" diyerek kitabına mı alıyor?

Okuma eylemi derken okurlarına, bir sahneden seslen şairi de düşünelim. Nerelerde reaksiyon almaktadır, nerelerde nasıl karşılanmaktadır? Türk şairlerinin çoğu başta kendi şiirleri olmak üzere çok kötü okudukları için, bu tür etkinlikler genelde azap verici, şiirden uzaklaştırıcı, adeta şiiri cezalandıran etkinlikler olmaktadır. Sahne şovundan ziyade, bunların usta tiyatrocular tarafından ya da iyi drama eğitimi almış kişilerce seslendirilmesi, -şiirin illa seslendirilmesi gerekiyorsa-bir bakıma kurtarıcı olabilir. Örneğin Genco Erkal'ın Nâzım Hikmet ve Müşfik Kenter'in Orhan Veli şiirini yorumlamaları gibi.

Attilâ İlhan yazdıklarını mutlaka yüksek sesle okurmuş ki şiirin sessel özelliklerini duyup görebilsin. Geçmişte yapılan şiir matinelerinde, okuma günlerinde şairlerin şiirlerini bir topluluk önünde okuması, günümüzde de ara ara şairlerin şiirlerini okuması devam etmekte.

Öyle görünüyor ki, bizde şairlerin çoğu şiirlerini başkalarına okumak konusunda pek hevesli iken, farkındalık okuması için kendilerine okumayı ihmal ediyorlar. Genel olarak yazılagelen şiire bakınca durum maalesef bu.

Dionysos Sayıklamaları, Poetika

Ersan Erçelik