Dionysos Sayıklamaları 9

"Değişen insan anlayışına paralel olarak özgürlük kavramı da yeni bazı özellikler kazanmıştır. Bugün, kullanılmayan, kullanılma olanağı taşımayan özgürlüğe özgürlük demiyoruz artık. Onun için 'Türkiye’de özgürlük var mı?' sorusunun yanı sıra 'halkımız özgürlüğü kullanıyor mu?' sorusunu da yöneltmek gerçekçi bir davranış olacaktır. Halkımız özgürlüğü kullanıyor mu? Hayır!"*

Cemal Süreya, Ekim 1966'da diyor bunları. Özgürlüğün Kullanma Değeri'nde. Sonra sözü Türkiye'de yolculuk ve daha bunun gibi daha birçok özgürlük olmadığına getiriyor.

Özgürlüğün olmadığı yerde elbet, şiirin de yeterince özgür olduğu söylenemez. Her şeyden önce baskı, zulüm, davalar, işten çıkarmalar, tutuklamalar, hapis korkusu gibi nice korkuyla çevrili bir toplumda çoğu insan hakikatten olabildiğince uzaklaşabilmek için ilk özgürlüğünden fedakarlıkta bulunur.

Oysa unutmamak gerek, hakiki şiir, ancak hakiki bir özgürlük ortamında gerçek karşılığını bulabilir. O güne dek çağının tanığı ve sanığı olarak yolculuğuna devam etmek zorunda kalacaktır.

Cemal Süreya başyazısını, "Şimdilerde yurdumuzda gür bir insan toprağın üstünde doğrulmaya ve usul usul gökyüzünü omuzlamaya başlıyor. Bu şu demek: Yenik, düzmece, utanmış bir insan anlayışı çok yakında yerini namuslu ve yeni bir insan anlayışına terk edecektir. Ve bu mutlaka olacaktır." diye umutla bitiriyor.

Şimdi elli yıldan daha fazla süre geçtiğini görsek de, şairin hayalinin henüz gerçekleşmediğini açıkça ve üzülerek görüyoruz. Yalnız şu sevindirici: Cemal Süreya'yı okuyan, şiirlerini paylaşan, onun zekâ kıvılcımlarını şiirinden ve düzyazılarından kavramaya çalışan bir kitle var. Belki de şiir adına umut, onlardadır ve onlar gibilerdedir.

Dionysos Sayıklamaları, Poetika

Ersan Erçelik

*Papirüs'ten Başyazılar, Cemal Süreya