Dionyos Sayıklamaları 10

Yapılan bir araştırmaya göre, pek çoğumuz, günde ortalama 2 saatimizi cep telefonu ekranlarında geçiriyoruz.*

Harcanan bu zamanın %24'ü ise Twitter ve Facebook gibi sosyal medya hesaplarında tüketiliyor.

Günde cep telefonunu ekranına göz atma sayımız ise 253. Rakamda hata olduğunu düşünmemeniz için yazıyla da yazayım: İki yüz elli üç.

Büyük bir hazine olduğunu, bir hediye olduğunu bildiğimiz, en azından değerli olduğunu düşündüğümüz zamanı sürekli bir ekrana ve başkalarının ne yazdıklarına, ne yaşadıklarına, ne dediklerine bakarak mı geçirmek istiyoruz?

Daha dün, Türkiye'de kişi başına düşen kitap sayısı açıklandı: Türkiye'de geçen yıl, bandrol muafiyetine tabi yayınlar da dahil olmak üzere 580 milyon 956 bin 504 kitap basıldı, kişi başına düşen kitap sayısı 7,18 oldu.**

Neden okumak, araştırmak gibi "zahmet" veren işler ya da başkalarına karşılıksız yardım etmek, gönüllü çalışmak yerine ekranlara bağımlı yaşıyoruz? Elbette ekonomi-politikten bağımsız değiliz. Çoğunluk işsizken, karnını doyuracak ekmek bulamazken ona temel ihtiyaç gibi dayatılan "akıllı telefonlar"la oynamak, belki en kolay kaçış. Geçim derdine düşen, zihnindeki sorunlardan kaçan, can sıkıntısına düşen insanlar için kurtarıcı bir oyalayıcı. Her an elinizin altında. Zahmetsiz ve kolay şeylere öyle alışıyoruz ki, bir süre önce bu makinalar olmadan bugüne kadar nasıl yaşadığımıza, eğlendiğimize, vakit harcadığımıza şaşırıyoruz.

Şiir de bundan nasibini alıyor elbette. Dikkat edilirse sosyal medyada pek çok şaire ait olduğu öne sürülen dizeler, yalan yanlış şekilde, bağlamından, şiirinden ayıklanarak, adeta kopartılarak yayınlanıyor, dolaşıma sokuluyor. Bazı alelade sözler sanki o şaire aitmiş gibi defalarca yayınlanıyor ve en üzücüsü de başka yazarlar, gazeteciler tarafından hiç araştırılmadan kullanılabiliyor.

Şiiri paylaşanlar, çoğaltanlar, kopyalayanlar da şiir hakkında bir kaynak belirtme ihtiyacı duymadıkları için, yalan-yanlış hızla çoğaltılıyor. Bu her şeyden önce şiire haksızlıktır, kötülüktür. Araştırma ihtiyacı hisseden çok az sayıdaki kişi ise, bunca yanlış karşısında sesini duyurmakta zorlanıyor.

"İnsan her gün bir parça müzik dinlemeli, iyi bir şiir okumalı, güzel bir tablo görmeli ve mümkünse birkaç mantıklı cümle söylemelidir." demiş Goethe.

Akıllı olduğu söylenen ama aptallaştıran, cilalı iletişim devrinde hakiki iletişimi adeta ortadan kaldıran, dost sohbetlerini, komşuluk ilişkilerini, ateş başında hikaye dinlediğimiz zamanları, uyumadan önce anlatılan masalları özlediğimiz bir zamandayız. Telefonumuzdan sosyal medya uygulamalarını silip yerine anlamlı şeyler koymadıkça işimiz zor.

Şiir elbette sokakta, sosyal medyada olsun, çünkü şiir tüm hayatımızda her ân olmaya layık başlıca sanattır. Ancak şiirin hiç okunmadan, sadece paylaşımları yalan yanlış çoğaltarak hakiki hayatın dışına itilmesinden hepimiz zarar görürüz.

Şiir önce kitapta. Şiiri, şiir kitapları alarak, birbirimize hediye ederek, yüzümüzü daha az ekrana, daha çok kitaplara dönerek sahiplenebiliriz.

Şiir herkesindir ama ne çok onu hak edenindir.

Dionysos Sayıklamaları, Poetika

Ersan Erçelik

*https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-3462166/We-really-slaves-smartphones-average-user-looks-device-FOUR-minutes.html

**https://www.ntv.com.tr/sanat/turkiyede-2018de-kisi-basina-7-kitap-dustu,1MCVebAUUE2cJ0xWsT0fvQ