7 Ocak: Zen gerçeği

Zen’in gerçeği öyle bir gerçek ki onu derinlemesine anlamak istediğimiz zaman çok kez uzun ve sürekli bir uyanıklık isteyen bir çaba, bir çekişme, boğuşmadan geçmeyi göze almalıyız.

Zen yolunda eğitim görmüş olmak kolay bir şey değildir. Bir Zen ustası, "Bir keşiş yaşamını ancak güçlü karakter yapısı olan bir kimse başarabilir, devlet yönetimini üstlenmiş bir bakanın bile her zaman başarılı bir keşiş olacağım sanmamalı," demiş. (Hemen şurasını belirtelim, Çin’de devlet yönetiminde görevli bir bakan olabilmek bir insanın dünyada bekleyebileceği en büyük başarıdır.)

Bunun böyle olmasının nedeni keşiş yaşamının sıkı bir çilekeşliği gerektirmesinden değil, bunun için bu kimsenin manevî güçlerini en yüksek noktasına kadar geliştirmesini gerektirmesindendir. İşte Zen ustalarının bütün sözleri, davranışları böyle bir noktadan geliyor. Onların amacı kuşkusuz sözlerini, davranışlarını anlamamızı güçleştirmek, zihnimizi karıştırmak değil. Bütün bu sözler, davranışlar derin yaşantılarla dolup taşmış bir ruhun aşkınlıklarıdır. Onun için bizler de ustaların ulaştıkları yüksek noktalara erişmedikçe yaşam gerçeğine aynı geniş ufuktan, tepeden bakamayız.

Zen Budizm, D. T. Suzuki, Yol Yayınları, sayfa 55